Bağışıklık Sistemi Nedir?

Bağışıklık sistemi, vücudun hastalıklara karşı doğal savunma mekanizmasıdır. Bu sistem, zararlı mikroorganizmaların (virüsler, bakteriler, mantarlar, parazitler) ve diğer yabancı maddelerin vücuda girmesini önler veya bunlarla mücadele eder. Bağışıklık sistemi, karmaşık bir ağdır ve çeşitli hücreler, dokular, organlar ve moleküllerden oluşur.

İki ana kategorisi vardır: doğal bağışıklık ve adaptif bağışıklık. Doğal bağışıklık sistemi, doğuştan gelen bir savunma hattıdır. Cilt, mukoza zarları, salgılar ve bazı hücreler (nötrofiller, makrofajlar, doğal öldürücü hücreler) gibi unsurlardan oluşur. Bunlar mikropların girişini engellemekte veya onları yok etmektedir. 

Adaptif bağışıklık sistemi ise, önceden maruz kalınan bir mikroorganizmaya veya yabancı bir maddeye karşı spesifik bir yanıt geliştirir. Bu sistemin ana bileşenleri lenfositler (B hücreleri ve T hücreleri) ve antikorlardır. Lenfositler, vücudun bağışıklık hafızasını oluşturarak, bir kez enfekte olunduğunda veya bir aşı yapıldığında tekrarlayan enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.

Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlardan korumanın yanı sıra kanser hücreleri, doku hasarı ve çeşitli hastalıklara karşı da savunur. Bağışıklık sisteminin dengesi önemlidir. Aşırı aktif olması durumunda çeşitli hastalıklar gelişebilirken, zayıf olması durumunda enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelinir. Çok çeşitli faktörlerden etkilenir. Bunlar arasında genetik faktörler, yaş, beslenme, yaşam tarzı, stres seviyesi, uyku düzeni, enfeksiyon geçmişi ve aşılanma durumu gibi faktörler yer alır.

Bağışıklık Sisteminin Görevleri

Bağışıklık sistemi, vücudun sağlığını korumak için çeşitli görevleri yerine getirir. Mikropların (virüsler, bakteriler, mantarlar, parazitler) vücuda girmesini engellemeye çalışır. Cilt, mukoza zarları ve salgıları gibi doğal bariyerler, mikropların vücuda girişini sınırlar.

Ayrıca, mikropların vücuda girdiği durumlarda, bağışıklık sistemi enfeksiyonu önlemek veya yayılmasını durdurmak için hücresel ve humoral yanıtlarla mücadele eder. Bağışıklık sistemi, kanser hücrelerini tanıyarak ve doğal öldürücü hücreler (NK hücreleri) gibi özel hücreler aracılığıyla onları yok ederek kansere karşı koruma sağlar.

Kanser hücrelerinin kontrolsüz büyümesini ve yayılmasını engellemeye çalışır. Yaralanma durumunda iyileşme sürecine yardımcı olur. İltihaplanma, bağışıklık sisteminin yaralı bölgeye kan ve besin maddeleri göndererek doku onarımını hızlandırmasını sağlar. Ayrıca, bağışıklık hücreleri yaralı bölgede enfeksiyon riskini azaltmak için enfeksiyon kontrolü yapar.

Vücuda ait olan dokuları ve hücreleri yabancı olarak tanımayıp onlara saldırmaması gereken bir dengeyi korur. Ancak bazı durumlarda, bağışıklık sistemi hatalı bir şekilde vücudun kendi dokularını yabancı olarak algılar ve çeşitli hastalıklara neden olur.

Bu durumda, bağışıklık sistemi normal hücrelere saldırarak iltihaplanma ve doku hasarına yol açar. Bağışıklık sistemi, bir enfeksiyonla veya aşılanma ile karşılaşıldığında, enfeksiyonun veya aşının tanınması ve bağışıklık hafızasının oluşturulması için adaptif bağışıklık yanıtını kullanır. 

Bu sayede, aynı mikroorganizma veya yabancı maddeyle tekrar karşılaşıldığında daha hızlı ve güçlü bir yanıt verebilir. Bağışıklık hafızası, tekrarlayan enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Bağışıklık sistemi, bu görevleri yerine getirerek vücudu enfeksiyonlardan ve çeşitli hastalıklardan korur. Ancak bazen bağışıklık sistemi dengesini kaybeder ve aşırı veya yetersiz tepkiler gösterir, bu da sağlık sorunlarına yol açar.

Bağışıklık Sisteminin İşleyişi

Bağışıklık sistemi, karmaşık bir ağdır. Mikropların ve yabancı maddelerin tanınması, hedef alınması ve yok edilmesi için bir dizi işlemi gerçekleştirir. Vücuda giren mikropları ve yabancı maddeleri tanır. Tanıma süreci, hücrelerin yüzeylerinde bulunan tanıma reseptörleri (örneğin Toll benzeri reseptörler) ve özel proteinler (örneğin antikorlar) aracılığıyla gerçekleşir. 

Bu reseptörler, mikropların veya yabancı maddelerin özgül bileşenlerini algılar ve onları potansiyel tehdit olarak işaretler. Yaralanma veya enfeksiyon durumunda, bağışıklık sistemi iltihaplanma tepkisini başlatır. İltihaplanma, enfeksiyon bölgesine daha fazla kan, hücre ve besin maddeleri taşıyan kan damarlarının genişlemesi ve geçirgenliğinin artmasıyla gerçekleşir.

Bağışıklık hücrelerinin enfeksiyon bölgesine ulaşmasını kolaylaştırır. T hücreleri ve doğal öldürücü hücreler gibi bağışıklık hücreleri, enfekte olmuş veya kontrolsüz hücre çoğalması oluşmuş hücreleri tanır ve doğrudan hedef alır. T hücreleri, APC’ler (antijen sunan hücreler) tarafından sunulan antijenleri tanır ve problemli hücreleri doğrudan yok eder veya B hücrelerini aktive ederek antikor üretimine teşvik eder.

B hücreleri, antijenlere bağlanarak antikor adı verilen proteinleri üretir. Antikorlar, mikropların veya yabancı maddelerin etkisini nötralize eder. Onları birleştirerek yok etme işaretini verir veya diğer bağışıklık hücrelerini aktive eder.

Aynı zamanda, B hücreleri bellek hücreleri olarak da kalıcı bir bağışıklık hafızası oluştururlar. Böylece aynı mikrop veya yabancı madde tekrar ortaya çıktığında daha hızlı ve güçlü bir yanıt verilebilir. Bağışıklık sistemi, bir enfeksiyon veya aşı sonucunda oluşan hafızayı tutar. Bellek hücreleri, daha önce maruz kalınan bir mikrop veya yabancı maddeyle tekrar karşılaşıldığında hızlı ve etkili bir yanıt sağlar. 

Bu durum daha hızlı iyileşme ve tekrarlayan enfeksiyonlara karşı daha güçlü bir koruma anlamına gelir. Bağışıklık sisteminin bu işleyişi, mikropların ve yabancı maddelerin vücuda girmesini önler veya onlarla mücadele ederek sağlığımızı korur. Ancak bazen bağışıklık sistemi aşırı tepki verebilir ve çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir ya da mikropları etkisiz hale getiremeyebilir. Bu da enfeksiyonlara neden olarak sağlığımızı olumsuz yönde etkileyebilir.

Bağışıklık Sistemi Zayıflarsa Ne Olur?

Bağışıklık sisteminin zayıflaması, vücudun hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı savunmasını azaltır. Virüsler, bakteriler ve diğer patojenlerle mücadele etme yeteneği azalır. Bu durum, sık ve tekrarlayan enfeksiyonlara yol açabilir.

Bağışıklık sistemi, yaralanmalardan ve cerrahi müdahalelerden sonra doku onarımını hızlandırır. Zayıf bir bağışıklık sistemi, iyileşme sürecinin yavaşlamasına ve yaraların enfeksiyon riskinin artmasına neden olur.
Bazı mikroplar vücutta kalabilir ve enfeksiyonlara yol açabilir. 

Bağışıklık sistemi, kanser hücrelerinin tanınmasını ve yok edilmesini sağlar. Zayıf bir bağışıklık sistemi, kanser hücrelerinin kontrolsüz büyümesine karşı daha az etkili olur ve hastalık riskini artırır. Bağışıklık hücreleri normal dokuları yanlışlıkla yabancı olarak algılayabilir ve çeşitli rahatsızlıklara neden olur.

Bağışıklık sistemi, kendi dokularına saldırarak çeşitli hastalıklara yol açar. Vücut alerjenlere (polen, toz akarları, hayvan tüyleri) aşırı tepki verebilir ve alerjik reaksiyonları artırır.

 

Bağışıklık sistemi zayıflığı, genetik faktörler, yaşlanma, stres, beslenme eksiklikleri, kronik hastalıklar, ilaç kullanımı (immünsupresanlar gibi) ve bazı tıbbi tedaviler gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanır. Zayıf bir bağışıklık sistemi, sağlığı olumsuz etkiler. Enfeksiyonlara, sağlık sorunlarına ve komplikasyonlara daha yatkın hale getirir.

Bağışıklık Sistemi Problemleri

Bağışıklık sistemi problemleri, bireyin bağışıklık sisteminin düzenli ve doğru şekilde çalışmayıp yanlış bir işlevle vücuda saldırması sonucunda ortaya çıkar. Herhangi bir yaralanma veya enfeksiyon kapma sonucu fazla aktifleşen bağışıklık sistemi rahatsızlıklara neden olur. 80′ den fazla bağışıklık sistemi problemi olduğu bilinmektedir. 

Bu problemlerden bazıları sadece bir organa hasar verirken diğer hastalıklar ise birden çok organa zarar verebilir. Bağışıklık sistemi hastalıklarının belirtileri olarak bireyde saç dökülmesi, kaslarda ağrı, yorgunluk, halsiz düşme, eklemlerde ve dokularda şişme görülür. Belirtiler problemin türüne göre değişiklik gösterir. Birçok sağlık problemi de bağışıklık sisteminin zayıf olmasından kaynaklı görülmektedir.

Ataterapi Bağışıklık Sistemi Güçlendirme Merkezi olarak profesyonel ekibimizle bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için yapmanız gerekenleri size özel olarak belirlemekte, bağışıklık sisteminizin düzenlenmesine katkıda bulunmaktayız. Daha detaylı bilgi için bize hemen ulaşabilirsiniz.

Diğer Bireysel Hizmetlerimiz